Güme Gitmek Deyimi Nereden Geliyor?

Çokça kullandığımız güme gitmek deyimi nereden geliyor diye baktığımızda oldukça ilginç bir hikâye karşılıyor bizi. Sözlük anlamına baktığımızda boşu boşuna ifadesi bulunan güme gitmek, Osmanlı zamanında kalmadır. Boş yere bir kişinin zarar görmesini ifade ederken yazık oldu manasına da gelir. Bununla birlikte kişinin zarar görme halini de yansıtır. Çoğunlukla bir olayla ilgili masum kişilerin yaşadığı sıkıntıların ne kadar da anlamsız olduğunu gösterir. Peki, güme gitmek tabirinin geldiği hikaye nedir?

Güme Gitmek Deyimi

Osmanlı zamanında yeniçeriler, güvenlik sağlarken azılı suçluları da yakalamakla görevli ekipler vardı. Söz konusu asayiş konusunda hemen her dönem daha sert politikalar olurdu. Bununla birlikte suçluların yakalanması için çeşitli operasyonlar olurdu. Sonrasında zindana kapatma esnasında görevli kişiler, “Hooopppp Gümmm” naraları atardı. Bu, aynı zamanda zindan kapısının kapandığını gösterirdi. Kişinin artık zarar veremeyeceğini anlatmak ve buna sevinme işaretiydi. Bundan dolayı çok yüksek zararlar veren eşkıyaların yakalanması sonrasında bu gelenek mutlaka uygulanırdı.

Oldukça yaygın hale gelen bu geleneğin devamı da söz konusuydu. Ancak elbette ki bazı zamanlarda suçsuz insanların zindana atılması da oluyordu. Halkın o kişiyi suçsuz bilmesi ve kabul etmesi durumunda ise güme gitmek tabiri ortaya çıktı. Günahsız yere kişinin hapis alması sonucunda “adam güme gitti,” diyerek durum anlatılageldi. Bir anlamda yazık oldu anlamı var olurken üzüntü hali de kendisini bu sözle gösterirdi. Günümüzde ise çok sık tercih ettiğimiz güme gitmek deyimi nereden geliyor sorusunun cevabı bu gelenektir.

Güme Gitmek Anlamları

Halihazırda yeniçeri askerlerinin boş yere kişiyi zindana atmasını güme gitmek deyimi karşılardı. Şimdilerde yine kişinin boş yere ceza alması ya da bir olaydan etkilenmesi sonucunda yine aynı tabirin kullanımı mümkündür. Ayrıca basit gündelik olaylarla ilgili olarak da kullanıldığını söylemek yanlış olmayacaktır. Karikatür ve sanat oyunlarında da bu deyimin kullanımı diğerlerine kıyasladığımızda çok daha yaygındır.

 

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir