Buyrun Cenaze Namazına Nereden Geliyor?

Ortaya çıkan istenmeyen olayın sonucuna razı olma anlamındaki buyrun cenaze namazına nereden geliyor acaba? Bu çok kullanılan deyimle ilgili hem bir miktar komik hem de ders niteliğinde bir hikâye vardır. Çözümsüz kalmayı en güzel ve naif şekilde belirten bu ifade, hemen herkes tarafından kullanılagelir. Özellikle pot kırma durumlarıyla da ilişkilendirilmesi de ne kadar büyük bir çaresizlik göstergesi olduğunu ifade eder. Bununla birlikte yolun sonuna gelme manası da taşır. Peki, sahip olduğu popülerliği hikayesinden önce gelen bu deyimin ortaya çıkışı nasıl olmuştur?

Osmanlı Padişahı Kahve Denetiminde

Osmanlı’nın hem şiddetli hem de hiddetli padişahlarından olan IV.Murad zamanında yaşanmış bir olaya gidiyoruz şimdi. Olay yeri İstanbul ve mekanı ise kahvedir. Padişah emriyle içki ürünlerinin yanı sıra tütün ve diğer tüm keyif verici maddelerin satışı yasaklanır. Ayrıca kullanan kişiler için de cezalar konur. Bununla birlikte şiddetli cezalara inat yine de bazı bölgelerde tütün satışı ve kullanımı olduğu bilgisi gelir. Bir türlü bu haberlerin azalmaması üzerine padişah artık çözümü kendi bulmak ister. Bunun için hemen tebdili kıyafet giyerek kahvenin yolunu tutar. Bu gezi tarzı dolaşma durumlarını da çok sık bir şekilde yapar. Bir derviş kılığındaki padişah IV. Murat içeriye girer. Üsküdar’da meşhur olan bu kahvenin müşterisi de oldukça boldur. Sonrasında bir masaya oturan derviş padişaha kahveci yaklaşıp:

-Kahve içer misin babalık? Diye sorar. Olumlu cevabı duyunca hemen getirir güzel bir kahve. Ardından ise tütün içer misin diye sorduğunda ise hayır yanıtını alır kahveci. Koca kahvede herkesin tütün içtiği aşikar. Acaba bu derviş baba neden içmez ki tütün diye kendi kendine düşünmeye başlar kahveci. Ancak çok zaman geçmeden aklına gelir IV.Murad’ın derviş kılığında etrafta gezdiği meselesi.

Yavaş adımlarla yaklaşarak ismini sorar. Derviş elbisesiyle bir yandan kahvesini içerken bir yandan da cevabını verir padişah. Murad ismini duyunca irkilir kahveci. Hemen vakit kaybetmeden “peki, isminin başında Sultan da var mı” diye bir soru daha sorar. IV. Murad ayağa kalkıp kafasını sallarken titremeye başlar kahveci. İşte bu sırada “öyleyse buyrun cenaze namazına diyerek bayılır olduğu yere. Hem kahvecinin hareketleri hem de bu sözden dolayı IV. Murad gülerek affeder. Bir daha asla tütün satışı olmayacağının sözünü alıp saraya döner.

Buyrun Cenaze Namazına Deyimi

Osmanlı Sultanı IV.Murad ile bir İstanbul kahvecisinin arasında geçen olaydan ortaya çıkan Buyrun cenaze namazına nereden geliyor cevabı yanıt buldu. Peki, buradaki korku ve cenaze namazı bağlamı nedir? Elbette ki burada, kahvecinin ifadesi gerçek manasındaydı. Yani ölüm cezasına yakın bir sorun olacağı aşikardı. Ancak günümüzdeki kullanımda cenaze namazı bir sonu temsil eder. Kişinin yaşadığı olayla birlikte elinden bir şey gelmeyeceğini gösterir.